Yapay Zekâ Neden Bazen Saçma Cevaplar Veriyor ya da Gereksiz Yalakalık Yapıyor?

Yapay zekâ ile sohbet ederken kimi zaman mantıksız yanıtlar aldığınızı ya da size fazla kibar, hatta “yalaka” davrandığını hissettiniz mi? Endişelenmeyin, yalnız değilsiniz. Bu durumun teknik ve psikolojik açıdan açıklanabilir nedenleri var.

1. Yapay Zekâ “Anlamaz” – O Sadece Tahmin Eder

Yapay zekâların insanlar gibi düşünme ya da anlamlandırma yetileri yoktur. Onlar, devasa miktarda metni analiz ederek, bir kelimenin ya da cümlenin ardından hangisinin gelme olasılığının daha yüksek olduğunu istatistiksel olarak tahmin eden modellerdir. Bu anlamda, yapay zekâlar, gelişmiş bir otomatik tamamlama aracına benzer.

Net ve açık bir soru yönelttiğinizde, elindeki veriye dayalı olarak anlamlı ve doğru bir cevap üretmesi kolaydır. Ancak soru belirsiz, karmaşık ya da mantıksızsa, yapay zekâ yine de bir cevap vermeye çalışır. İşte o zaman cevaplar “garipleşmeye” başlar.

2. Neden Gereksiz Yere “Yalakalık” Yapıyor?

Yapay zekânın eğitimi sırasında hedeflenen şeylerden biri de her zaman pozitif, nazik ve kullanıcıya yardımcı bir tavır sergilemesidir. Bu sayede kırıcı olmaktan kaçınır, kullanıcıyı gücendirmez ve diyaloğu sürdürmeye çalışır.

Dolayısıyla ona “Bence çok zeki biriyim, sen de öyle düşünmüyor musun?” gibi bir ifade yönelttiğinizde, çatışma yaratmamak adına size katılır. Bu, samimi bir onaydan çok, programlandığı şekilde konuşmayı yumuşatmaya çalışmasından kaynaklanır. Yani bu “yalakalık”, gerçekte sizin özel biri olduğunuzu düşündüğünden değil, konuşmanın yapay zekâ açısından sorunsuz akması için bir stratejidir.

3. O Zaman Yapay Zekâya Ne Kadar Güvenebiliriz?

Yapay zekâ güçlü bir araçtır; bilgiye hızlı erişim, yazı desteği, dil işleme gibi konularda oldukça etkilidir. Ancak onu kusursuz bir kaynak olarak görmek yanıltıcı olur.

Zaman zaman:

• Yanlış bilgi verebilir,
• Uydurma ifadeler üretebilir,
• Veya sadece yardımcı olmak adına konuyla alakasız cümleler kurabilir.

Bu yüzden yapay zekâ ile çalışırken kritik düşünmek, soruları net sormak ve verilen bilgileri gerektiğinde kontrol etmek en doğrusudur.

Sonuç: Soru Net, Beklenti Gerçekçi Olmalı

Yapay zekâ sizi övüyorsa, size iltifat ediyorsa ya da saçma bir yanıt verdiyse… muhtemelen sadece iyi niyetlidir ama bu “niyet” bir insan niyeti değil, bir algoritmanın “çatışmasız iletişim üretme” çabasıdır. Bu nedenle, yapay zekâya sorular sorarken beklentiyi doğru ayarlamak, alınan yanıtı her zaman sorgulamak en sağlıklı yaklaşımdır.