ChatGPT Yaratıcılığı Törpülüyor mu? MIT’den Çarpıcı Araştırma Sonuçları
Sürekli yapay zekâ kullanmak düşündüğümüz kadar masum olmayabilir. Yeni bir araştırmaya göre ChatGPT, uzun vadede beyin gücünü pasifleştiriyor ve yaratıcı düşünmeyi olumsuz etkileyebiliyor.
Yapay Zekâ Her Yerde… Peki Ya Beyinlerimiz Nerede?
Üretken yapay zekâ araçlarının hızla yaygınlaştığı son birkaç yılda, e-ticaret uzmanlarından öğrencilere, öğretmenlerden kamu yöneticilerine kadar herkes bir şekilde bu teknolojilerle iç içe yaşıyor. Özellikle ChatGPT gibi metin üretiminde devrim yaratan araçlar, zaman kazandırıyor ve işleri kolaylaştırıyor. Ancak MIT Media Lab’in gerçekleştirdiği yeni bir araştırma, bu kolaylığın bir bedeli olabileceğini ortaya koyuyor.
MIT Araştırması: 3 Grup, 1 Soru, Beyinler Mercek Altında
Araştırmada 18–39 yaş aralığında 54 katılımcı yer aldı. Katılımcılar üç gruba ayrıldı:
- ChatGPT kullanan grup
- Sadece Google arama motoru kullanan grup
- Hiçbir dijital araç kullanmadan kendi başına çalışan grup
Her gruba benzer yazı görevleri verildi ve katılımcıların beyin aktiviteleri EEG (elektroensefalografi) cihazlarıyla ölçüldü.
Yapay Zekâ Kullananların Beyin Aktiviteleri Düşük
Sonuçlar çarpıcıydı. ChatGPT kullanan grup, yaratıcılık, hafıza kullanımı ve bilişsel kontrol açısından en düşük beyin aktivitesini gösterdi. Yazdıkları içeriklerde formüle dayalı anlatım ve kopyala-yapıştır eğilimi dikkat çekerken, katılımcıların kendilerini üretim sürecine daha az dahil hissettikleri tespit edildi.
Öte yandan kendi başına çalışan grup, özellikle alfa, teta ve delta dalga bantlarında daha yoğun bir beyin aktivitesi sergiledi. Bu dalgalar; yaratıcılık, dikkat ve anlamsal işlemleme gibi zihinsel faaliyetlerle doğrudan ilişkili.
Google kullanan grup ise orta düzeyde bir performans göstererek ChatGPT’yi geride bıraktı.
Bağımlılık Öğrenmeyi Engelliyor
Araştırmanın ikinci aşamasında gruplar yer değiştirdi. Önce ChatGPT kullanan gruba bu kez kendi başlarına çalışma imkânı verildi. Ancak bu grup, önceki görevleri hatırlamakta zorlandı ve öğrenme sürecinde derin belleğin aktif olmadığı görüldü.
Buna karşılık, başlangıçta kendi başına çalışan grup, bu kez ChatGPT’yi denediğinde beyin aktivitelerinde dikkat çeken bir düşüş yaşamadı. Bu sonuç, yapay zekânın dozunda ve bilinçli kullanımının fayda sağlayabileceğine işaret ediyor.
Sonuç: Yapay Zekâ Yardımcı Olmalı, Yerine Geçmemeli
Araştırma, yapay zekâ araçlarının sınırsız ve refleksif şekilde kullanımının insan zihnini köreltebileceğine dair bilimsel bir uyarı niteliğinde. Özellikle eğitim, içerik üretimi ve öğrenme süreçlerinde bu araçların bilinçli ve dengeli bir şekilde kullanılması gerektiği vurgulanıyor.
